Chciał oddać akcje swojej firmy synowi - nie wiedział o podatku!

Niektóre z najciekawszych rozmów podatkowych w TaxOne zaczynają się zupełnie zwyczajnie, od wiadomości od naszej księgowej, Kasi, podsumowującej spotkanie z klientem. Tym razem było podobnie. Jeden z naszych klientów planował przekazać część udziałów w firmie swojemu dziecku. Kasia, znając jego sytuację, zapytała mnie, czy wszystko wygląda w porządku z podatkowego punktu widzenia:

– Wiesz co? – powiedziałem – Musimy tutaj uważać na value shifting.

To jedno zdanie wystarczyło, by cała transakcja została przemyślana i zaplanowana jeszcze raz. I właśnie tak powinna wyglądać codzienna współpraca między księgowym a doradcą podatkowym, szczególnie wtedy, gdy w grę wchodzą decyzje, które mogą mieć wielotysięczne konsekwencje podatkowe.

Niestety, bardzo często klienci trafiają do nas dopiero po fakcie, gdy inny księgowy nie zauważył ryzyka albo zwyczajnie go nie znał. A potem pojawia się list z HMRC i pytanie: „Dlaczego nikt mi wcześniej tego nie powiedział?”

„Nic nie sprzedaję, więc nie ma podatku”. Czyżby?

Wyobraźmy sobie sytuację z naszego własnego podwórka. Jak wielu z Was wie, TaxOne to firma, którą od lat prowadzimy wspólnie z Anią - moją wieloletnią współpracowniczką, szefową biura, osobą, bez której ta firma po prostu nie byłaby tym, czym jest dziś.

Załóżmy, że po latach prowadzenia firmy postanawiam przekazać Ani część udziałów. Nie dlatego, że chcę się wycofać po prostu uważam, że jej zaangażowanie i rola w TaxOne zasługują na to, by formalnie stała się współwłaścicielką. Brzmi rozsądnie, prawda?
Wartość firmy to, powiedzmy około £1,200,000, a koszt nabycia moich akcji sprzed lat to £60,000. Ania miałaby objąć 2,000 nowych akcji po nominalnej wartości £1 za sztukę, co dałoby jej 16,6% udziałów.
Wszystko wygląda jak zwykły gest docenienia i zaufania. Nie ma sprzedaży, nie ma pieniędzy, nie ma zysku  więc nie powinno być podatku.
Tylko że… w oczach HMRC to wygląda zupełnie inaczej.

HMRC widzi coś, czego nie ma w umowie

Załóżmy, że po przekazaniu akcji wycena pokazuje:

• moje akcje (większościowe) są warte £102 za sztukę,
• akcje Ani (mniejszościowe) – £70 za sztukę.
  

Ania zapłaciła £2,000, ale rynkowa wartość tych udziałów to £140,000. Różnica wynosi £138,000. Jest to wartość, która została przeniesiona z moich udziałów na jej. I tutaj właśnie wchodzi w grę przepis s.29 TCGA 1992, czyli value shifting – przesunięcie wartości między powiązanymi osobami, które mimo braku sprzedaży wywołuje skutki podatkowe.

Jakie są konsekwencje przekazania akcji?

Choć nie dostałbym od Ani ani pensa, HMRC uznałoby, że muszę zapłacić podatek tak, jakby doszło do częściowej sprzedaży udziałów:

• Wartość „przekazana”: £138,000

• Proporcjonalna część kosztu nabycia: ok. £7,507
• Zysk podlegający opodatkowaniu: £130,493
  

Dla Ani z kolei koszt nabycia tych akcji, mimo że zapłaciła tylko £2,000 wynosiłby z perspektywy HMRC pełne £140,000, co miałoby znaczenie przy ewentualnej sprzedaży w przyszłości.

Księgowy czy doradca podatkowy?

Bo takie sytuacje, choć brzmią bardzo życiowo i naturalnie, są jednocześnie pułapką podatkową, o której wielu przedsiębiorców nigdy nie słyszało. Przekazujesz coś w dobrej wierze, nie spodziewasz się żadnego podatku  a potem przychodzi list z HMRC i zaskoczenie.

Dlatego właśnie tak bardzo wierzymy w podejście zespołowe gdzie księgowy zauważa potencjalny problem, a doradca podatkowy potrafi go zidentyfikować i rozwiązać zanim będzie za późno. To nie jest kwestia większego doświadczenia, tylko świadomości przepisów, które potrafią zaskoczyć nawet najbardziej rozważnych właścicieli firm.