Ile podatku zapłaciła Iga Świątek po wygraniu Wimbledonu 2025?

Zwycięstwo Igi Świątek w Wimbledonie 2025 było historyczne. 12 lipca, po finale z Amandą Anisimovą, wygrywając 6:0, 6:0, (wynik na który Wimbledon musiał czekać ponad 100 lat), Polka uniosła puchar Venus Rosewater i odebrała czek na rekordowe £3,000,000.

W tym momencie rozpoczęła się nie tylko nowa karta w historii polskiego tenisa, ale też… jej zobowiązania wobec brytyjskiego urzędu skarbowego. Organizatorzy turnieju, działając zgodnie z brytyjskim prawem, zostali zobowiązani do potrącenia 20% podatku u źródła, bez czekania na rozliczenie roczne. To oznaczało, że jeszcze zanim Świątek opuściła kort centralny, fiskus zabezpieczył sobie pierwsze £600,000. Taki obowiązek wynika z działalności Foreign Entertainers Unit (FEU) – wyspecjalizowanej jednostki HMRC, która zajmuje się rozliczaniem artystów i sportowców niebędących rezydentami Wielkiej Brytanii.

Jakie sportowcy płacą podatki w UK?

Wszystkie działania HMRC wobec sportowców mają jasne umocowanie prawne w brytyjskim systemie podatkowym. Kluczowy przepis to sekcja 13 ustawy Income Tax (Trading and Other Income) Act 2005, która mówi, że każdy dochód wynikający z „działalności” wykonywanej na terenie UK przez nierezydenta podlega opodatkowaniu w UK. „Działalność” rozumiana jest szeroko: może to być występ, trening, zawody sportowe, sesja zdjęciowa czy nawet udział w konferencji prasowej, jeśli ma związek z wynagrodzeniem.

Co ważne, przepis ten działa niezależnie od rezydencji podatkowej sportowca - wystarczy, że osiąga on dochód na terenie Wielkiej Brytanii. Dla Igi Świątek oznacza to, że cała kwota nagrody pieniężnej została potraktowana jako dochód brytyjski, który, jako że nie przysługuje jej kwota wolna od podatku, w całości wchodzi w progresywną skalę: 20%, 40% i 45%.

Precedens Agassiego - sądowy wyrok, który zmienił reguły gry

W 2006 roku w brytyjskim systemie podatkowym zapadło przełomowe orzeczenie: Agassi v Robinson [2006] UKHL 23. Spór dotyczył tego, czy HMRC może sięgnąć po część przychodów z kontraktów sponsorskich, jeśli sportowiec nie jest rezydentem UK, a wypłaty trafiają do zagranicznej spółki.

Agassi twierdził, że skoro pieniądze od sponsorów nie przechodziły przez UK, HMRC nie ma prawa ich opodatkować. Sąd uznał jednak, że liczy się miejsce wykorzystania wizerunku, a nie miejsce wypłaty. Skoro Agassi grał na Wimbledonie z logo Nike, to dochód z tej reklamy częściowo został „wypracowany” w UK, i podlega brytyjskiemu podatkowi. Ten precedens do dziś jest podstawą polityki HMRC wobec sportowców i artystów z zagranicy.

Iga, podobnie jak wcześniej Roger Federer, Serena Williams czy Novak Djoković, musi rozliczyć się nie tylko z nagrody turniejowej, ale też z części dochodów sponsorskich, które wynikają z ekspozycji marek na brytyjskiej ziemi.

UK apportionment - jak HMRC wycenia udział sponsora w sukcesie

HMRC nie opodatkowuje całych kontraktów sponsorskich, ale stosuje tzw. metodę apportionment, czyli proporcjonalne przypisanie części dochodu do Wielkiej Brytanii.

Zasada jest prosta: jeśli tenisistka była aktywna zawodowo przez 200 dni w roku, a 10 z tych dni spędziła w UK na treningach, konferencjach i grze w Wimbledonie, to 5% rocznego kontraktu sponsorskiego zostaje przypisane do brytyjskiego źródła.

Dla czołowej zawodniczki świata, której roczne wpływy z reklam sięgają nawet £10-15 milionów, może to oznaczać dodatkowy dochód rzędu £500,000-750,000 podlegający brytyjskiemu podatkowi. Co ważne, HMRC wymaga, aby zawodnik szczegółowo opisał liczbę dni spędzonych w UK i sposób wykorzystania wizerunku - inaczej może zastosować szacunek administracyjny.

Rachunek końcowy - ile Świątek zostanie w kieszeni?

Rozliczenie podatkowe Igi Świątek będzie wyglądało następująco:

• £3,000,000 nagrody brutto
• £600,000 potrącone automatycznie u źródła (20%)
• Po zakończeniu roku podatkowego - pełne rozliczenie Self Assessment z formularzem HS303
• Stosując pełną skalę podatkową i uwzględniając koszty (np. £100,000 sztabu), łączny podatek wyniesie około £1,334,689
• Do dopłaty - około £734,689
• Jeśli dodać do tego podatek od części sponsoringu - nawet dodatkowe kilkaset tysięcy funtów - łączne obciążenie fiskalne w UK może przekroczyć £2 miliony, czyli dwie trzecie nagrody.

Koszty uzyskania przychodu - jak legalnie obniżyć zobowiązania

Brytyjski system podatkowy dopuszcza odliczanie kosztów uzyskania przychodu, ale musi to być ścisły związek z "działalnością" wykonywaną w UK. Iga Świątek będzie mogła uwzględnić m.in.:

• wynagrodzenie trenera, sparingpartnerów, fizjoterapeuty podczas pobytu w Londynie
• koszty podróży (loty, transfery)
• zakwaterowanie dla siebie i zespołu
• wynajem kortów i sprzęt
• Aby jednak te koszty obniżyły potrącenie podatku u źródła, trzeba je zgłosić z wyprzedzeniem, najlepiej co najmniej 30 dni przed wypłatą nagrody, i uzyskać zgodę FEU na tzw. Reduced Withholding Rate. Bez tego potrącenie następuje automatycznie wg stawki 20% od całości brutto.

Deklaracja Self Assessment sportowców

Każdy sportowiec-nierezydent, który uzyskuje dochody w UK, musi złożyć Self Assessment Tax Return. W przypadku Igi Świątek będzie to:

• formularz główny (SA100)
• załącznik dla nierezydentów (SA109)
• dodatkowy formularz HS303 – „Foreign Entertainers and Sportspersons”
• W HS303 uwzględnia się: dochód z nagród, przypisaną część sponsoringu, koszty do odliczenia oraz już zapłacone zaliczki. Deklarację składa się do 31 stycznia roku następującego po roku podatkowym. Po zaakceptowaniu deklaracji HMRC wystawia dokument FEU-2, który potwierdza wysokość zapłaconego podatku w UK - niezbędny do rozliczenia w kraju rezydencji (czyli w Polsce).

Umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania - ochrona w Polsce

Na szczęście, Polska i Wielka Brytania mają podpisaną umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania. Zgodnie z jej artykułem 17, państwo źródła (czyli UK) ma pierwszeństwo opodatkowania dochodu sportowca, ale państwo rezydencji (czyli Polska) zobowiązuje się uwzględnić podatek zapłacony za granicą. Oznacza to, że Świątek nie zapłaci podatku dwukrotnie - w Polsce będzie mogła zastosować metodę proporcjonalnego zaliczenia (credit relief), wykazując zapłacony podatek w UK w polskim zeznaniu PIT-38.

Wimbledon nie daje ulg - każdy płaci równo

W odróżnieniu od niektórych wydarzeń sportowych (np. igrzyska olimpijskie Londyn 2012), gdzie brytyjski rząd czasowo zwalniał zawodników z podatków, Wimbledon nie korzysta z żadnych preferencji fiskalnych. Dotyczy to zarówno zwycięzców, jak i graczy przegrywających w pierwszej rundzie - każdy podlega procedurze FEU i brytyjskiemu opodatkowaniu od całości nagród oraz części sponsorów. System ten ma być równy, przewidywalny i niepodważalny - i choć bywa bolesny, pozwala HMRC na skuteczne egzekwowanie swoich praw.