Co to jest dywidenda i kiedy można ją wypłacić

Dywidenda to forma wypłaty z zysków spółki. Dywidendy są deklarowane, aby akcjonariusze spółki mogli otrzymać zwrot z inwestycji (zwrot taki przybiera zazwyczaj dwie formy: jedną jest otrzymywanie regularnych dywidend, a drugą sprzedaż udziałów spółce).

Dywidendę można wypłacać jedynie wtedy, kiedy skumulowane firmowe zyski są co najmniej równe wypłacanej dywidendzie.

Dywidendy w czasie roku straty

Co jednak robić w sytuacji, gdy, tak jak to się często działo podczas pandemii, dochody przedsiębiorstwa gwałtownie i niespodziewanie spadają? Oczywiste jest, że wypłata dywidend zostaje wówczas wstrzymana i to na dłużej, ponieważ dyrektorzy-udziałowcy będą mogli wznowić pobieranie dywidend dopiero kiedy będą pewni, że firma ma wystarczające zyski, a do tej oceny wlicza się także zyski, straty i wypłaty również z lat poprzednich. A zatem nawet pomimo tego, że spółka znów zaczęła być wypłacalna i przynosić dochody, nie ma podstaw, aby podejmować decyzję o wypłacie dywidend, ponieważ na skutek poniesionych w latach poprzednich strat przedsiębiorstwo nadal nie posiada wystarczających do tego celu „zysków zatrzymanych”.

Co to są zyski zatrzymane (retained earnings)

W skrócie: jest to zdolność przedsiębiorstwa do samofinansowania się, a innymi słowy: jest to różnica pomiędzy zyskiem netto, wypracowanym przez firmę w danym roku obrotowym, a kwotą wypłaconych dywidend. Zyski zatrzymane powinny być większe niż planowane wypłaty dywidend, ponieważ gwarantują one bieżące i przyszłe finansowanie spółki. Czasami spółki mogą wypłacają dywidendę nawet wtedy, gdy nie osiągają odpowiednich zysków, na przykład po to, aby utrzymać dotychczasową historię regularnych wypłat dywidendy. O wypłatach dywidend decyduje rada dyrektorów i może ona te wypłaty ustanowić w różnych przedziałach czasowych.

Kiedy można wznowić wypłacanie dywidend?

Prawo stanowi, że można powrócić do wypłacania dywidend, kiedy ostatnie „odpowiednie sprawozdanie finansowe” wykazuje odpowiednio wysokie zyski zatrzymane. „Odpowiednie sprawozdanie” może być roczne, lub okresowe. Jak takie sprawozdanie powinno wyglądać, ażeby można było bezpiecznie wrócić do wypłacania dywidend?

Przykład.

Według sprawozdania finansowego sporządzonego za rok finansowy kończący się w dniu 31 marca 2020, spółka REX posiadała zatrzymane zyski w wysokości 50,000 funtów. W lipcu dyrektorom wypłacono dywidendy w sumarycznej kwocie 40,000 funtów. Jednakże potem kondycja finansowa przedsiębiorstwa gwałtownie się pogorszyła i z prognoz wynikało, że firmie nie uda się zatrzymać pozostałej po wypłacie dywidend kwoty 10,000 funtów, wobec czego kolejne wypłaty dywidend zostały wstrzymane. Rada dyrektorów spółki REX mogłaby podjąć decyzję o wypłacie dywidend w roku 2021 w oparciu o ostatnie sprawozdanie finansowe. Jednak jeżeli sprawozdanie finansowe za rok 2021 wykazałoby stratę, która po uwzględnieniu wypłaconych dywidend okazałaby się większa niż zyski zatrzymane, wówczas wypłata dywidend musiałaby zostać wstrzymana do czasu, aż zyski zatrzymane będą znów w wystarczającej do wypłaty dywidend wysokości.

Dywidendy „nadpłacone” = pożyczka od spółki

To jednak nie wszystko. Jeżeli strata za następny rok okazałaby się na tyle wysoka, że nie tylko zniweczyłaby wszystkie zyski zatrzymane, ale przekroczyła kwotę już wypłaconych dywidend, wówczas kwota dywidend wypłacona ponad kwotę zysków zatrzymanych staje się dywidendą „nadpłaconą”.

Posługując się naszym przykładem, jeżeli strata spółki REX wyniosła 20,000 funtów, czyli przekroczyła kwotę zysków zatrzymanych o 10,000 funtów, ta kwota jest dywidendą nadpłaconą.

£50,000 (zyski zatrzymane) – £20,000 (strata) = £30,000

£30,000 - £40,000 (dywidendy) = -£10,000 (dywidenda nadpłacona)

Nadpłacona kwota nie jest już kwalifikowana jako dywidenda. HMRC będzie chciało ją potraktować jako zwykłe wynagrodzenie dla dyrektorów-udziałowców, a zatem jako podlegające opodatkowaniu PAYE oraz NI. Aby uniknąć sporu z urzędem podatkowym trzeba nadpłacone dywidendy przekwalifikować na pożyczkę udzieloną dyrektorom przez spółkę. Udziałowcy mogą wziąć ze spółki kolejne pożyczki, aby spłacić je potem z dywidendy, kiedy sytuacja firmy się poprawi.

A zatem: wypłacaj dywidendę tylko jeżeli masz pewność, że spółka ma wystarczające zyski zatrzymane. Jeśli jednak pomimo zachowania dostatecznej staranności w planowaniu finansowym, czyli działania w dobrej wierze doszło do powstania nadpłaconych dywidend, przekwalifikuj je na pożyczkę od spółki, co zapobiegnie naliczaniu przez HMRC należnych od zarobków podatków.