Z takim pytaniem zwróciła się do nas nasza klientka, pani Małgorzata.

Pani Małgorzata od lat pracuje w Wielkiej Brytanii jako osoba samozatrudniona. Nie posiada żadnej nieruchomości na własność i nie ma dzieci. Wyjechała z UK do Polski w sierpniu 2021 roku i wróciła do Wielkiej Brytanii w maju 2022 roku. Pani Małgosia nie była pewna, jak wygląda kwestia jej rezydencji podatkowej i gdzie właściwie powinna się rozliczyć z dochodów za rok 2021/22.

Zasady generalne ustalania rezydencji podatkowej w UK

Jeżeli pani Małgorzata byłaby rezydentką podatkową UK, tu powinna płacić podatki za dochody z całego świata.

Jeżeli jednak nie posiada brytyjskiej rezydencji, powinna płacić w Wielkiej Brytanii podatki jedynie za dochody uzyskane w UK w danym roku podatkowym. A zatem kluczowe dla sprawy jest zbadanie, czy pani Małgorzata jest podatnikiem Zjednoczonego Królestwa. Do tego celu służą testy na rezydencję podatkową.

Brytyjskie testy na rezydencję podatkową

Do określania rezydencji podatkowej Wielka Brytania używa testów zwanych Statutory Residence Tests (SRT). Testy SRT składają się z trzech części, z których każda musi być rozważana w ścisłej kolejności.

Test na automatyczną „nierezydenturę" w UK

Automatic Overseas Test – ustalamy, czy dana osoba nie jest automatycznie rezydentem podatkowym innego kraju (test na „nierezydenturę”). Żeby test ten dał odpowiedź pozytywną, podatnik musiałby spędzić w Wielkiej Brytanii mniej niż 16 dni. Nasza klientka spędziła w roku podatkowym 2021/22 w UK w sumie 150 dni, a zatem trzeba było przejść do kolejnego testu.

Test na automatyczną rezydenturę w UK

Automatic UK Test – sprawdzamy, czy dana osoba spełnia warunki, aby stać się automatycznie rezydentem podatkowym w UK. Stanie się tak, jeżeli spełni jeden z trzech warunków:

• przebywa w Wielkiej Brytanii przez co najmniej 183 dni w bieżącym roku podatkowym; lub
• ma dom w Wielkiej Brytanii; lub
• wykonuje pracę w pełnym wymiarze czasu pracy w Wielkiej Brytanii przez okres co najmniej 365 dni.

Wpływ na decyzję ma również fakt ewentualnego posiadania nieruchomości za granicą UK, ale w przypadku pani Małgorzaty nie zachodziła taka okoliczność. Nie spełniła ona jednak żadnego z trzech powyższych warunków. W takiej sytuacji należy przejść do kolejnego testu.

Test na ilość powiązań podatnika z Wielką Brytanią

The Sufficient Ties Test – sprawdzamy, ile powiązań ma dana osoba z Wielką Brytanią. Powiązania to rodzina, dom, praca oraz obecność fizyczna i czas przebywania w poszczególnych krajach – przepisy zawierają na ten temat szczegółowe wytyczne. W przypadku pani Małgorzaty test ten wykazał, że może ona być uznana za rezydentkę podatkową UK, a zatem tu powinna się rozliczyć.

Dwie rezydencje podatkowe?

Czy jednak nie ma w tym przypadku także rezydencji polskiej? Może się tak zdarzyć. I co się dzieje w takiej sytuacji?

Kiedy stajesz się polskim rezydentem podatkowym?

Polska nie używa takiego narzędzia, jak testy na rezydencję. Według interpretacji polskiego urzędu skarbowego za osobę mającą miejsce zamieszkania w Polsce uważa się osobę fizyczną, która:

1. posiada na terytorium Polski centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub
2. przebywa na terytorium Polski dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.

Wystarczy spełnić tylko jedną z tych przesłanek.

A zatem w Polsce to podatnik określa swoją rezydencję podatkową, a urząd skarbowy może się z nim ewentualnie nie zgodzić – wówczas sprawę rozstrzygają odpowiednie sądy.

Podwójna rezydencja podatkowa

Po przeanalizowaniu wszystkich okoliczności okazało się, że występuje tu rzadko spotykany przypadek podwójnej rezydencji. W takiej sytuacji sięgamy do umów międzynarodowych.

UPO/MLI czyli umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania

UK i Polska mają podpisaną umowę na temat podwójnego opodatkowania, zwaną UPO i spisaną na podstawie międzynarodowej wielostronnej konwencji zwanej Multilateral Instrument (MLI).

Jest to zbiór przepisów prawnych, z których dwa kraje mogą wybrać poszczególne postanowienia i wprowadzić je jako przepisy obowiązujące w stosunkach między nimi (co implikuje również dokonanie zmian w krajowych regulacjach prawnych obu krajów). Polska i Wielka Brytania podpisały taką umowę w Londynie w dniu 20 lipca 2006 r. Osobny artykuł na ten temat można znaleźć tutaj.

Na podstawie umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania (UPO), będąc rezydentem podatkowym Wielkiej Brytanii, odlicza się podatek zapłacony w Polsce od tego, który jest do zapłacenia w UK, co sprawia, że opłaca się podatek tylko raz.

Pani Małgorzata ma podwójną rezydencję podatkową, a zatem korzystamy z art. 4 UPO i określamy rezydencję nadrzędną. Dokonuje się tego za pomocą analizy, w którym z krajów występuje większa liczba powiązań. W naszej opinii jest to Wielka Brytania. Jeśli jednak polski urząd skarbowy będzie innego zdania, wówczas sprawę rozstrzygną odpowiednie organy obu państw na drodze wzajemnego porozumienia.

Gdyby pani Małgorzata zwróciła się do nas wcześniej, podpowiedzielibyśmy jej, jak podtrzymać jej brytyjską rezydencję podatkową, co znacznie uprościłoby całą sprawę.

Jak widać, ustalanie rezydencji podatkowej bywa mocno skomplikowanym procesem, który wymaga specjalistycznej wiedzy z zakresu prawa nie tylko lokalnego, ale i międzynarodowego. Wyniki analiz rezydencji podatkowej bywają różne: można mieć, jak pani Małgorzata, dwie rezydencje, czasem nawet więcej, a czasem można nie mieć jej wcale. Dlatego najlepiej w tej materii zasięgnąć fachowej porady.